Ogrody Północne – na styku dawnej i nowej tożsamości
Teren zwany Ogrodem Północnym to ostatnia niezagospodarowana przestrzeń będąca w dyspozycji Zamku Królewskiego. Wraz z całym kompleksem Zamku stanowi fragment Skarpy Warszawskiej. Leży w bezpośrednim sąsiedztwie odtworzonych w roku 2019 Ogrodów Dolnych. Zagospodarowanie tej przestrzeni wiąże się nie tylko z wyzwaniami natury technicznej. Świadomość miejsca i otoczenia sprawiają, że liczne wartości określające specyfikę tego obszaru należy rozpatrywać w charakterze osobowości miejsca.
We wrześniu 2020 r. Dyrektor Zamku Królewskiego prof. Wojciech Fałkowski powołał Komisję Ekspertów utworzoną na potrzeby określenia założeń do przyszłego projektu pn. Kompleksowe zagospodarowanie obszaru Ogrodów Północnych. Komisja składa się z grupy niemal 50-ciu specjalistów wielu dziedzin. Aby mieć pewność, że wszelkie wartości określone przez obszar na przestrzeni dziejów aż do dziś będą zauważone i przedyskutowane, wraz z pierwszym posiedzeniem Komisji rozpoczął się etap badań i analiz dotyczących przygotowania przyszłej inwestycji. Spośród członków Komisji wyłoniono Zespół, którego zadaniem stało się utworzenie interdyscyplinarnego studium uwarunkowań dotyczących Ogrodów Północnych w jak najszerszym zakresie. Przygotowanie studium ma w sposób świadomy wykorzystywać wiedzę i doświadczenie Ekspertów, określić uwarunkowania przyszłej inwestycji w sposób bardzo szczegółowy, uwzględniający wszelkie wartości reprezentacyjne dla miejsca. Studium stanie się holistycznym spojrzeniem określającym możliwości inwestycji w zestawieniu z optymalizacją działań. Będzie stanowić kompendium wiedzy na temat obszaru, rozpatrywać ideę zintegrowanej ochrony dziedzictwa natury, kultury i krajobrazu. Stanie się wkładem merytorycznym do kolejnego etapu, czyli ogłoszenia konkursu na opracowanie koncepcji architektonicznej zaplanowanego na pierwszą połowę roku 2021.
W duchu troski o zastane dziedzictwo naturalne i kulturowe Zamek Królewski rozpatruje własne potrzeby związane z działalnością statutową instytucji w odniesieniu do obszaru, za który odpowiada. Troska jest tym bardziej świadoma, kiedy zostaną ze sobą zestawione duch kontynuacji dobrej tradycji miejsca jakim jest odbudowany Zamek Królewski w Warszawie z koniecznością proponowania nowej tożsamości, zgodnej z celami i zakresami ochrony nakreślonymi dla obszaru. Celem głównym inwestycji staje się więc kontynuowanie, a wręcz udoskonalenie działalności statutowej Zamku dzięki zwiększeniu powierzchni użytkowej. Pośrednio nowa inwestycja przyczyni się również do usprawnienia pracy instytucji, lepszego wykorzystania zasobów powierzchniowych i ludzkich, wzbogacenia oferty kulturalnej o nowe grupy użytkowe, a w kwestiach estetycznych – do osiągnięcia ładu przestrzennego u podnóża Zamku.