Król, prymas i generał. Poniatowscy a powstanie kościuszkowskie 1794 r. - debata
Król, prymas i generał. Poniatowscy a powstanie kościuszkowskie 1794 r.
Obejrzyj debatę historyczną online
W bieżącym roku przypada 230. rocznica insurekcji kościuszkowskiej, wydarzenia o dziejowym znaczeniu, kończącego ostatecznie byt państwowości polsko-litewskiej Rzeczypospolitej. Zazwyczaj tego typu okazje dają pretekst, by podsumować stan dotychczasowej wiedzy i zastanowić się, co na obecnym etapie jest niewystarczająco naświetlone albo jakie problemy były dotąd mniej eksponowane. Jednym z takich zagadnień wydaje się postawa rodziny Poniatowskich, w pierwszym rzędzie króla Stanisława Augusta, a więc dla wielu uczestników życia publicznego osoby skompromitowanej swym przystąpieniem do targowicy w 1792 r.
Co robił w dobie powstania władca, jakie miał wówczas plany polityczne i jakie faktycznie możliwości ich realizacji? Nie mniej interesująca, a ginąca w szerokim spektrum problemów kościuszkowskiego zrywu jest postawa pierwszego senatora Rzeczypospolitej i młodszego brata monarchy – Michała Poniatowskiego, wiernego królowi, a przez to niecieszącego się popularnością wśród insurgentów. Jak zatem prezentowały się jego losy w dobie powstania i co naprawdę przyczyniło się do śmierci prymasa w czasie, gdy wrogie wojska latem 1794 r. szturmowały Warszawę?
Wreszcie, co w tym czasie robił bohater ostatniej wojny w obronie Konstytucji 3 maja w 1792 r. i jednocześnie ówczesny głównodowodzący wojsk koronnych generał lejtnant ks. Józef Poniatowski, do niedawna przełożony w strukturach armijnych naczelnika powstania Tadeusza Kościuszki? Czy walka pod dowództwem swojego niedawnego podkomendnego była uciążliwa i czy powiązania rodzinne dodatkowo skomplikowały położenie ks. Józefa?
Na te i inne pytania w debacie zorganizowanej przez Zamek Królewski w Warszawie – Muzeum odpowiedź dadzą zaproszeni goście, specjaliści od epoki stanisławowskiej:
dr hab., prof. ucz. Piotr Ugniewski, Wydział Historii Uniwersytetu Warszawskiego,
dr Adam Danilczyk, Instytut Historii PAN.
Debata zostanie zarejestrowana i wyemitowana 10 października 2024 r., w rocznicę przełomowego momentu powstania, czyli bitwy pod Maciejowicami, i pojmania przez wojska rosyjskie Tadeusza Kościuszki. Wszystkich zainteresowanych stosunkiem Poniatowskich – króla, prymasa i generała do powstania kościuszkowskiego serdecznie zapraszamy do oglądania!