Miłość i obowiązek. Powstanie styczniowe 1863
24 stycznia–16 kwietnia 2023 r.
Pałac Pod Blachą
Powstanie styczniowe było największą i najdłużej trwającą insurekcją niepodległościową w okresie rozbiorów. Zryw ten w walce z rosyjskim zaborcą zjednoczył Polaków, Litwinów, Białorusinów i Ukraińców, na zawsze odciskając się piętnem we wspólnej pamięci i stając się inspiracją dla kolejnych pokoleń bohaterów walk o wolność. W 160. rocznicę tego doniosłego wydarzenia zapraszamy na wystawę, która pozwala lepiej zrozumieć zarówno jego historyczne znaczenie, jak i osobisty, ludzki wymiar.
W szeregach powstańców styczniowych na różnych etapach zmagań walczyło łącznie ponad 200 tysięcy osób, zaś ciężar rosyjskich represji odczuła znaczna część społeczeństwa. Jest to niewątpliwie jedna z najtragiczniejszych kart w historii walk narodowowyzwoleńczych w Europie Środkowo-Wschodniej, jednak jej pokłosiem były nie tylko mogiły i złamane życiorysy. Duchowa scheda powstania styczniowego położyła podwaliny pod nowoczesną tożsamość kilku narodów, wzmocniła solidarność międzystanową, na nowo zdefiniowała poczucie wspólnoty i patriotycznego obowiązku. Stała się także mitem założycielskim dwóch państw, które wybiły się na niepodległość w 1918 roku – II Rzeczypospolitej i Republiki Litewskiej.
Wystawa zorganizowana przez Zamek Królewski w Warszawie we współpracy z Litewskim Muzeum Narodowym w Wilnie i w partnerstwie z Muzeum Wojska Polskiego przybliża powstanie styczniowe w ogólnej perspektywie jego przyczyn, przebiegu i następstw poprzez ukazanie historii ludzi – konkretnych, ukazanych z twarzy i wymienionych z imienia i nazwiska. To właśne w indywidualnych losach najpełniej odsłania się wola walki i ofiarność wspólnoty, która stanęła do walki o niepodległość.
Q&A:
Na wystawie prezentowane są dzieła sztuki: obrazy, grafiki i rysunki takich artystów jak Artur Grottger, Maksymilian Gierymski czy Jacek Malczewski, a także artefakty z epoki: fotografie, stroje cywilne i mundury, broń, biżuteria patriotyczna, przedmioty osobiste. Celem ekspozycji jest nie tylko utrwalenie wiedzy o powstaniu, ale także pobudzenie wyobraźni historycznej, umożliwiającej przywołanie towarzyszących zrywowi zbiorowych i indywidualnych emocji. Eksponaty pochodzą z muzeów w Polsce, Litwie i Ukrainie.
Szczególnie istotnym elementem ekspozycji są przedmioty odnalezione w toku prac archeologicznych na Górze Giedymina w Wilnie. W 2017 roku podczas prac mających na celu ratowanie osuwających się zboczy góry przypadkowo odkryto ludzkie szczątki, które po zbadaniu okazały się należeć do powstańców styczniowych straconych w 1864 roku na placu Łukiskim w ramach publicznych egzekucji. Uroczysty pochówek zidentyfikowanych szczątków odbył się w obecności prezydentów i najwyższych władz Litwy i Polski na wileńskim cmentarzu na Rossie w listopadzie 2019 r.
Making of:
Wystawie towarzyszą:
- publikacja zbioru esejów historycznych związanych z tematyką wystawy. Więcej>
- program edukacyjny
Ceny biletów:
normalny – 20 zł
ulgowy – 10 zł
dzieci i młodzież w wieku 7-16 lat – 1 zł
Bilet specjalny (obowiązujący pod warunkiem zakupu łącznego z biletem na wystawę stałą w Pałacu Pod Blachą): normalny – 10 zł
ulgowy – 5 zł
Kup bilet
Za współpracę przy organizacji gry miejskiej towarzyszącej wystawie dziękujemy: Pałacowi Staszica, Instytutowi Pileckiego, Narodowemu Centrum Kultury oraz Domowi Polonii.
